در سالهای اخیر، بحران کمآبی در ایران به یکی از چالشهای اصلی حوزه سلامت و صنعت بدل شده است. مطبها و کلینیکهای دندانپزشکی نیز به عنوان مصرفکنندگان آب آشامیدنی، نقشی محسوس در این چرخه دارند. بخش قابل توجهی از این مصرف، ناشی از استفاده از ساکشنهای آبی (مخزنی) است؛ تجهیزاتی که سالها بدون جایگزین جدی مورد استفاده قرار میگرفتند.
با توسعه فناوریهای نوین و ضرورت رعایت اصول کنترل عفونت، استفاده از ساکشنهای مرکزی برقی به عنوان گزینهای استاندارد و کممصرف مطرح شده است.
شرکت نفیس فراز ماندگار به عنوان تولیدکننده پیشرو ساکشنهای مرکزی بدون آب، در این مسیر نقشی کلیدی در ارتقای استانداردهای مطبهای دندانپزشکی کشور ایفا کرده است.
مصرف بالای آب در ساکشنهای آبی؛ مسئلهای فراگیر و نادیدهگرفتهشده
در مطبهایی که ساکشن مرکزی مورد استفاده قرار نمیگیرد، برای انجام اعمال مختلف دندانپزشکی از جراحی تا ترمیمی بهطور میانگین ۶ تا ۸ لیتر آب در دقیقه مصرف میشود.
اگر این مقدار را با میانگین ۷ لیتر در دقیقه در یک شیفت کاری ۳ ساعته در نظر بگیریم، در یک روز کاری، میزان مصرف آب به حدود:
۱,۲۶۰ لیتر آب آشامیدنی برای هر یونیت دندانپزشکی میرسد؛ رقمی چشمگیر برای یک مطب کوچک با تنها یک یونیت فعال.
حال با توجه به وجود حدود ۸۰,۰۰۰ واحد دندانپزشکی فعال در ایران، مصرف احتمالی آب در صورت استفاده از ساکشنهای آبی به بیش از:
۱۰۰,۸۰۰,۰۰۰ لیتر آب در روز افزایش مییابد.
این مقدار برابر است با مصرف روزانه آب یک شهر کوچک.
سیاستگذاری وزارت بهداشت؛ ممنوعیت ساکشنهای آبی
در راستای مدیریت بحران آب، رعایت استانداردهای محیطزیستی و ارتقای کنترل عفونت، معاونت درمان وزارت بهداشت استفاده از ساکشنهای آبی (مخزنی) را در مطبها و درمانگاههای دندانپزشکی ممنوع اعلام کرده است.
این بخشنامه تأکید دارد که این تجهیزات باید به تدریج جمعآوری و با سیستمهای استاندارد جایگزین شوند.
در گام نخست، استفاده از ساکشنهای برقی مورد توجه قرار گرفت، اما مطالعات جدید و استانداردهای معتبر بینالمللی نشان میدهد که راهکار نهایی و اصولی، استفاده از ساکشنهای مرکزی است.
چرا ساکشن برقی، استاندارد نهایی نیست؟
اگرچه ساکشنهای برقی، مصرف آب را حذف میکنند، اما یک مشکل اساسی دارند:
بازچرخانی هوای آلوده در محیط مطب
هوایی که از دهان بیمار مکیده میشود، شامل:
- آئروسلهای عفونی
- باکتریها
- ویروسها
- ذرات بزاق و خون
است و در ساکشنهای برقی، در محیط مطب پخش میشود.
این امر میتواند ریسک انتشار عفونتهای ویروسی و تنفسی را افزایش دهد؛ موضوعی که پس از دوران همهگیری کرونا اهمیت دوچندان یافته است.
استاندارد جهانی چه میگوید؟
در دستورالعملهای بینالمللی CDC) ، ADA، EN استاندارد اروپا) تأکید شده است که:
هوای آلوده باید مستقیماً به خارج از محیط درمان منتقل شود و در فضای مطب بازچرخانی نگردد.
این الزام فقط با ساکشنهای مرکزی قابل تحقق است.
ساکشنهای مرکزی؛ تکاملیافتهترین استاندارد کنترل عفونت
ساکشن مرکزی، سامانهای است که هوای مکیده شده را:
- به طور مستقیم و ایمن به فاضلاب و فضای بیرونی هدایت میکند
- بدون استفاده از آب کار میکند
- مکش پایدار و یکنواخت در تمام طول روز ارائه میدهد
این سیستمها به دلیل پایداری، ایمنی و سازگاری با اصول کنترل عفونت، در کشورهای پیشرفته تنها گزینه مورد استفاده هستند.
راهکار نفیس فراز؛ ساکشن مرکزی با فناوری پیشرفته و طراحی مهندسیشده
شرکت نفیس فراز ماندگار با تولید ساکشنهای مرکزی نسل جدید، راهکاری جامع برای سه چالش کلیدی ارائه کرده است:
۱. حذف کامل مصرف آب
ساکشنهای مرکزی نفیس فراز مصرف آب را به صفر میرسانند؛
یعنی جلوگیری از هدررفت سالانه میلیاردها لیتر آب شرب در کشور.
۲. استاندارد طلایی کنترل عفونت
- عدم گردش هوای آلوده در محیط درمان
- تخلیه مستقیم به فاضلاب
- عملکرد سانتریفیوژ برای جداسازی مؤثر هوا و مایع
- جلوگیری از تماس دست با بزاق و خون بیمار
این ویژگیها ساکشن مرکزی را به یک ابزار ایمن و الزامی برای مطبهای مدرن تبدیل میکند.
۳. بهرهوری اقتصادی و کاهش هزینههای مطب
به جای نصب یک ساکشن برقی برای هر یونیت، یک دستگاه مرکزی میتواند:
- چندین یونیت را پشتیبانی کند
- هزینه خرید تجهیزات را به شدت کاهش دهد
- هزینه تعمیرات و نگهداری را کم کند
- مکش پایدار و همیشگی را تضمین نماید
جمعبندی: انتخابی هوشمندانه برای آینده دندانپزشکی ایران
استفاده از ساکشنهای مرکزی نهتنها یک اقدام زیستمحیطی، بلکه یک ضرورت حرفهای و استاندارد جهانی برای مطبهای دندانپزشکی است.
سیستمهای ساکشن مرکزی نفیس فراز، با حذف مصرف آب، افزایش کنترل عفونت، ارائه مکش پایدار، و کاهش هزینهها، یک راهکار کامل و آیندهنگر برای ارتقای بهداشت محیط درمان محسوب میشوند.
نفیس فراز ماندگار با تکیه بر دانش فنی، طراحی صنعتی و کیفیت ساخت، مسیر گذار از ساکشنهای قدیمی آبی و برقی به استاندارد نهایی یعنی ساکشن مرکزی را برای جامعه دندانپزشکی کشور هموار کرده است.
